Δείκτες και Κλίμακες αξιολόγησης λειτουργικότητας

Περιεχόμενα
  1. Δείκτης μάζας σώματος
  2. Αξιολόγηση κατά ASA της φυσικής κατάστασης
  3. Υπολογιστής ελεύθερης τεστοστερόνης
  4. Εκτίμηση χωρητικότητας κύστης
  5. Κλίμακα αξιολόγησης των μυών του πυελικού εδάφους
  6. Το σύστημα ποσοτικοποίησης των προπτώσεων POP-Q
  7. Ταξινόμηση κακώσεων νωτιαίου μυελού με την κλίμακα ASIA
  8. Εκτίμηση όγκου όρχεων και μήκους πέους

Δείκτης μάζας σώματος

Ο Δείκτης μάζας σώματος (body mass index, BMI) είναι ένα ευρέως διαδεδομένο διαγνωστικό εργαλείο εκτίμησης του βάρους του σώματος. Δημιουργός του ο Adolphe Quetelet (1832).

Ο υπολογισμός γίνεται ως έξης:

ΔΜΣ = βάρος(kg) / (ύψος)2 (m)

ΔΜΣ

Κατηγοριοποίηση
Πίνακας 1: Κατηγοριοποίηση Δείκτης μάζας σώματος
<18.5 Λιποσαρκία
18.5-24.9 Φυσιολογικό
25.0-29.9 Υπέρβαρος
>30 Παχυσαρκία
>40 Νοσηρά παχύσαρκος

 

Αξιολόγηση κατά ASA της φυσικής κατάστασης

Το σύστημα ταξινόμησης της φυσικής κατάστασης της Αμερικανικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας δημιουργήθηκε το 1941, με σκοπό την αξιολόγηση της φυσικής κατάστασης ενός ασθενή πριν την επιλογή του είδους της αναισθησίας ή την διενέργεια της χειρουργικής επέμβασης.

Η περιγραφή της προεγχειρητικής φυσικής κατάστασης του ασθενή χρησιμοποιείται για να βελτιώσει την καταγραφή στοιχείων και την επικοινωνία μεταξύ των ιατρών και σαν ενιαίο σύστημα στατιστικής ανάλυσης. Η ταξινόμηση δεν έχει σκοπό την πρόβλεψη του διεγχειρητικού κινδύνου.

Η σύγχρονη ταξινόμηση αποτελείται από έξι κατηγορίες, όπως περιγράφονται παρακάτω :

Κατηγορία κατά ASA

Προεγχειρητική κατάσταση υγείας

Σχόλια / Παραδείγματα

Πίνακας 2: Πίνακας Αξιολόγηση κατά ASA της φυσικής κατάστασης

I

Υγιής ασθενής

Χωρίς οργανικές, φυσιολογικές ή ψυχιατρικές διαταραχές.Εξαιρούνται οι πολύ μικρές και μεγάλες ηλικίες. Υγιείς με καλή ανοχή στην άσκηση

II

Ασθενείς με ήπια συστηματική νόσο

Χωρίς περιορισμό στη δραστηριότητα. Καλά ελεγχόμενη πάθηση ενός συστήματος του σώματος.Ελεγχόμενη υπέρταση ή διαβήτης χωρίς συστηματικές επιπλοκές, κάπνισμα χωρίς χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π), ήπια παχυσαρκία, εγκυμοσύνη

III

Ασθενείς με σοβαρή συστηματική νόσο

Υπάρχει περιορισμός στη δραστηριότητα. Ελεγχόμενη πάθηση περισσότερων του ενός συστημάτων ή ενός μείζονος συστήματος του σώματος.Δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος θανάτου.Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (ΣΚΑ) ,σταθερή στηθάγχη, παλαιό καρδιακό επεισόδιο, μη ελεγχόμενη υπέρταση, νοσηρή παχυσαρκία, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, βρογχικό άσθμα με περιοδικά συμπτώματα

IV

Ασθενείς με σοβαρή συστηματική νόσο που είναι διαρκής απειλή για τη ζωή

Υπάρχει τουλάχιστον μια σοβαρή νόσος που δεν ελέγχεται επαρκώς ή είναι σε τελικό στάδιο.Υπάρχει κίνδυνος θανάτου.Ασταθής στηθάγχη, συμπτωματική ΧΑΠ, συμπτωματική ΣΚΑ, ηπατονεφρική ανεπάρκεια

V

Ασθενείς που δεν αναμένεται να επιβιώσουν χωρίς την επέμβαση

Δεν αναμένεται να επιβιώσουν χωρίς χειρουργική επέμβαση περισσότερο από 24 ώρες.Υπάρχει άμεσος κίνδυνος θανάτου.Πολυοοργανική ανεπάρκεια, σηπτικό σύνδρομο με αιμοδυναμική αστάθεια, υποθερμία, μη ελεγχόμενες διαταραχές πήξεως

VI

Ασθενής εγκεφαλικά νεκρός που πρόκειται να γίνει δότης οργάνων

 

 

Υπολογιστής ελεύθερης τεστοστερόνης

Η ελεύθερη τεστοστερόνη δεν μετράται στο εργαστήριο αξιόπιστα.

Γι’ αυτό, θα πρέπει να γίνεται εργαστηριακά μέτρηση των αλβουμίνης, SHBG και τεστοστερόνης, και μετά να χρησιμοποιείται η φόρμουλα που βρίσκεται στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.issam.ch/freetesto.htm

Εκτίμηση χωρητικότητας κύστης

Υπολογισμός της φυσιολογικής μέγιστης αναμενόμενης χωρητικότητας της ουροδόχου κύστης κατά την παιδική ηλικία

  • 1. Ο πλέον διαδεδομένος μαθηματικός τύπος βασίστηκε στην παρατήρηση ότι η χωρητικότητα της παιδικής κύστης αυξάνει κατά περίπου 30ml τον χρόνο μέχρι την ηλικία των 8 ετών.

    Σύμφωνα με αυτόν, η αναμενόμενη χωρητικότητα της παιδικής κύστης είναι Υ = 30 + 30 Χ, όπου Υ είναι η χωρητικότητα της κύστης σε ml και Χ είναι η ηλικία σε χρόνια. (εικόνα 1)

  • 2. Ένας δεύτερος μαθηματικός τύπος βασίστηκε στη διαπίστωση ότι η συσχέτιση ηλικίας και χωρητικότητας δεν είναι γραμμική.

    Έτσι, για βρέφη ηλικίας <2 ετών προτάθηκε η εξίσωση Υ = (2Χ + 2)28,35ml, ενώ για παιδιά >2 ετών προτάθηκε η εξίσωση Υ = (χ/2 + 6) 28,35ml, όπου Υ είναι η χωρητικότητα της κύστης σε ml και Χ είναι η ηλικία σε χρόνια. (εικόνα 2)

Βιβλιογραφία

Kirk J, Rasmussen PV, Rittig S and Djurhuus JC. Micturition habits and bladder capacity in normal children and in patients with desmopressin-resistant enuresis. In: Nørgaard JP, Djurhuus JC, Hjälmås K, Hellström A.-L and Jørgensen TM (eds.). Proceedings, Second International Workshop, International Enuresis Research Center, Aarhus. Scand J Urol Nephrol 1995; 173: 49-50.

Akbal C, Genc Y, Burgu B, Ozden E, Tekgul S. Dysfunctional voiding and incontinence scoring system: quantitative evaluation of incontinence symptoms in pediatric population. J Urol. 2005; 173: 969-73.

Επιστροφή στον Πίνακα Περιεχομένων

Κλίμακα αξιολόγησης των μυών του πυελικού εδάφους

Οι μύες του πυελικού εδάφους αξιολογούνται και κατατάσσονται στον πίνακα της Οξφόρδης, όπως οι υπόλοιποι σκελετικοί μύες.

Η ομάδα ανάπτυξης των οδηγιών του Συλλόγου Φυσικοθεραπείας στην Αγγλία πρότεινε το σύστημα της Οξφόρδης ως «στερεότυπη» μέθοδο στην αξιολόγηση της ακράτειας. Το σύστημα αποδείχτηκε ότι διαθέτει αξιοπιστία δοκιμής-επανελέγχου.

H κολπική αυτή αξιολόγηση των μυών του πυελικού εδάφους επιτρέπει τον σχεδιασμό προγράμματος άσκησης και αποτελεί πλέον ένα καθιερωμένο «διεθνές εργαλείο» για την επικοινωνία επαγγελματιών υγείας και την αναφορά συγκριτικών μελετών. Η μέθοδος περιγράφει τη δύναμη των μυών του πυελικού εδάφους σε μία κλίμακα από 0 έως 5.

Πολλές φορές, οι εξειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές πυελικού εδάφους προσθέτουν και τα σύμβολα +/-, για να προσδιορίσουν ενδιάμεσες καταστάσεις.

Βαθμός

Σύσπαση

Προτεινόμενη φυσικοθεραπεία
Πίνακας 3: Πίνακας Κλίμακα αξιολόγησης των μυών του πυελικού εδάφους

0

 καμία ηλεκτρική διέγερση ή βιοανάδραση

1

 πολύ αδύναμη (απλή αίσθηση κίνησης στο δάχτυλο του εξεταστή) ηλεκτρική διέγερση ή βιοανάδραση

2

 αδύναμη (ήπια αίσθηση τάσης στο δάχτυλο του εξεταστή) ηλεκτρική διέγερση ή βιοανάδραση

3

 μέτρια (το οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου ανασηκώνεται) πρόγραμμα ασκήσεων τπυελικού εδάφους

4

 καλή (το οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου ανασηκώνεται παρά την αντίσταση του εξεταστή) πρόγραμμα ασκήσεων πυελικού εδάφους

5

 δυνατή (το δάχτυλο του εξεταστή συμπιέζεται) πρόγραμμα ασκήσεων πυελικού εδάφους (προληπτικά)

Η κλίμακα χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της δύναμης των πυελικών μυών στο συνολικό σύστημα αξιολόγησης που προτάθηκε από τους Laycock και Jerwood και είναι διεθνώς γνωστό ως «The PERFECT Scheme». Αποτελεί μία αξιόπιστη μέθοδο που καταγράφει τη δύναμη, την αντοχή, τις επαναλήψεις και τον αριθμό των γρήγορων συσπάσεων που μπορεί να εκτελέσει η/ο ασθενής, πριν επέλθει η μυϊκή κόπωση.

P

Power (pressure)

Δύναμη (σύμφωνα με κλίμακα Οξφόρδης)
Πίνακας 4: Πίνακας κλίμακα αξιολόγησης της δύναμης των πυελικών μυών

E

 Endurance Αντοχή (χρόνος έως τη μείωση της δύναμης κατά 35%)

R

 Repetitions Επαναλήψεις συσπάσεων με ενδιάμεση ανάπαυση 4 secs (μέχρι 10)

F

 Fast Ταχείες συσπάσεις μετά 1 λεπτό ανάπαυση (μέχρι 10)

ECT

 Every Contraction Timed Υπενθύμιση για καταγραφή τόσο αριθμού συσπάσεων όσο και χρόνου συσπασης

Για κάθε ασθενή, η πλήρης αξιολόγηση περιλαμβάνει 4 αριθμούς που μεταφράζονται σε δύναμη/διάρκεια/επαναλήψεις/γρήγορες συσπάσεις. Έτσι, μπορούμε να αναφέρουμε την αξιολόγηση των μυών του πυελικού εδάφους ως εξής: 4/6/5//9

Η αξιολόγηση αυτή αναλύεται:

  • 4 = καλή σύσπαση (δύναμη σύμφωνα με κλίμακα Οξφόρδης)
  • 6 = διάρκειας 6 δευτερολέπτων (διάρκεια σύσπασης)
  • 5 = αριθμός επαναλήψεων
  • 9 = γρήγορες συσπάσεις (που ακολούθησαν μετά ανάπαυση ενός λεπτού)

Βιβλιογραφικές αναφορές

 

Laycock, J., Jerwood, D. (2001) Pelvic floor assessment the PERFECT scheme. Physiotherapy. 87: 12: 631-642.

Κωνσταντινίδου Ε. Ο ρόλος της Εκπαίδευσης των μυών του Πυελικού Εδάφους στην θεραπεία της Ακράτειας κατά την προσπάθεια. Φυσικοθεραπεία, 8(4), 213-220, 2005.

 

Το σύστημα ποσοτικοποίησης των προπτώσεων POP-Q

Η κυστεοκήλη, η ορθοκήλη και η πρόπτωση της μήτρας συχνά απασχολούν τον Ουρολόγο και τον γυναικολόγο. Η ποσοτικοποίηση των προπτώσεων είναι σημαντική στην πρόγνωση του μετεγχειρητικού αποτελέσματος αλλά και για ερευνητικούς σκοπούς.

Πολλά συστήματα ταξινόμησης έχουν προταθεί διαχρονικά και έχουν παρουσιαστεί ιδιαίτερα επιτυχημένα στο άρθρο του Mouritsen (Mouritsen L. Best Pract & Res Clin Obstet Gynaecol. 2005; 6: 1-17).

Η International Continence Society έχει προτείνει την ακόλουθη ταξινόμηση (Bump et al, Am J Obstet Gynecol 1996; 75:1)

 

Ταξινόμηση κακώσεων νωτιαίου μυελού με την κλίμακα ASIA

ASIA impairment Scale

Οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού ταξινομούνται με βάση την κλίμακα της Αμερικανικής Εταιρείας Νωτιαίων Κακώσεων | American Spinal Injury Association – ASIA

ΤΥΠΟΙ

 

 Βλάβη

 

 Νευρολογική εικόνα
Πίνακας 5: Πίνακας Ταξινόμησης κακώσεων νωτιαίου μυελού με την κλίμακα ASIA

A

Πλήρης(δεν υπάρχει καμία λειτουργία)

Απουσία κινητικής ή αισθητικής λειτουργίας στο νωτιαίο επίπεδο Ι4-Ι5.

B

Ατελής: διατηρείται  μόνο αισθητική λειτουργία

Απουσία κινητικής λειτουργίας αλλά παρουσία ατελούς αισθητικής λειτουργίας κάτωθεν του επιπέδου βλάβης του νωτιαίου μυελού.

C

Ατελής: διατηρείται μερική κινητική και αισθητική λειτουργία

Παρουσία κινητικής λειτουργίας κάτωθεν του επιπέδου της νωτιαίας βλάβης με τουλάχιστον μισούς από τους μυς-κλειδιά κάτω από τη βλάβη να διατηρούν μυϊκή ισχύ μικρότερη του βαθμού 3.

D

Ατελής: διατηρείται βασική κινητική λειτουργία

Παρουσία κινητικής λειτουργίας κάτωθεν του επιπέδου της νωτιαίας βλάβης με τουλάχιστον μισούς από τους μυς-κλειδιά κάτω από τη βλάβη να διατηρούν μυϊκή ισχύ τουλάχιστον βαθμού 3.

E

Φυσιολογική λειτουργικότητα

Φυσιολογική κινητική και αισθητική λειτουργία κάτωθεν επιπέδου βλάβης.

Για την κλινική σας πράξη, μπορείτε να βρείτε το ειδικό φύλλο νευρολογικής αξιολόγησης, κάνοντας κλικ εδώ.

Επιπρόσθετα, μπορείτε να βρείτε οδηγίες για τη νευρολογική εκτίμηση.

  • Σε ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού InSTeP

  • Σε παιδιά με κάκωση νωτιαίου μυελούWeeSTeP

  • Σε ασθενείς με αυτόνομη νευροπάθεια ASTeP

 

Εκτίμηση όγκου όρχεων μήκους πέους

Ο όγκος των όρχεων στην ενήλικη ζωή κυμαίνεται μεταξύ 15-25ml.

Ο μέσος όρος του μήκους του πέους σε στύση είναι 13cm.

Η ανάπτυξη ολοκληρώνεται στα 14 έτη. Άρα, οποιαδήποτε ορμονική παρέμβαση πρέπει να γίνει νωρίς.

Σταδιοποίηση κατά Tanner

Πίνακας 6: Πίνακας Σταδιοποίησης κατά Tanner

Tanner I: Προεφηβικό (όγκος όρχεως μικρότερος από 1,5 ml, μικρό μήκος πέους 3cm ή και λιγότερο) [χαρακτηριστικά για ηλικίες 9 ετών ή και μικρότερες].

Tanner II: Όγκος όρχεως μεταξύ 1,6 και 6ml. Το δέρμα του οσχέου λεπταίνει, αποκτά ερυθρή χροιά και μεγαλώνει. Μήκος πέους αμετάβλητο [ηλικίες 9-11].

Tanner III: Όγκος όρχεως μεταξύ 6 και 12ml. Επιπλέον διόγκωση οσχέου. Μήκος πέους περίπου 6cm [ηλικίες 11-12,5].

Tanner IV: Όγκος όρχεως μεταξύ 12 και 20ml; Επιπλέον διόγκωση οσχέου, το οποίο αποκτά σκουρότερη χροιά. Μήκος πέους περίπου 10cm και αύξηση της περιμέτρου [ηλικίες 12,5-14].

Tanner V: Όγκος όρχεως μεγαλύτερος από 20ml; Όσχεο ενηλίκου. Μήκος πέους 15cm [ηλικίες 14+].

Μήκος του πέους στα παιδιά

Ηλικία

Μήκος Πέους (σε εκατοστά)

(μέσος όρος ± σταθερή απόκλιση)
Πίνακας 7: Πίνακας Feldmann και Smith για την μικροφαλλία
Νεογέννητα

3,5±0,4
0-5 μήνες

3,9±0,8
6-12 μήνες

4,3±0,8
1-2 έτη

4,7±0,8
2-3 έτη

5,1±0,9
3-4 έτη

5,5±0,9
4-5 έτη

5,7±0,9
5-6 έτη

6,0±0,9
6-7 έτη

6,1±0,9
7-8 έτη

6,2±1,0
8-9 έτη

6,3±1,0
9-10 έτη

6,3±1,0
10-11 έτη

6,4±1,1
Ενήλικες

13,3±1,6