Τι είναι η οξεία πυελονεφρίτιδα;

Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος περιορίζονται μόνο στην  ουρήθρα και στην ουροδόχο κύστη (κατώτερο ουροποιητικό). Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις όπου η λοίμωξη επεκτείνεται και στο ανώτερο ουροποιητικό (ουρητήρες και νεφρά) και τότε ονομάζεται οξεία πυελονεφρίτιδα. Η πυελονεφρίτιδα μπορεί δυνητικά να εξελιχθεί σε σοβαρή κατάσταση. Ο λόγος είναι ότι η λοίμωξη μπορεί να επεκταθεί μέσω του αίματος και να προκαλέσει στον ασθενή σηψαιμία. Πάντως, σχεδόν πάντα είναι ιάσιμη νόσος με την κατάλληλη αγωγή. Όπως και οι απλές ουρολοιμώξεις, έτσι και η πυελονεφρίτιδα προσβάλλει πιο συχνά τις γυναίκες από τους άντρες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πυελονεφρίτιδας;

Η πυελονεφρίτιδα μπορεί να ξεκινήσει με συμπτώματα παρόμοια με της απλής ουρολοίμωξης, δηλαδή συχνουρία και δυσουρία. Στην πορεία όμως, όταν  η μόλυνση εξαπλωθεί στο νεφρό, η κατάσταση γίνεται πιο σοβαρή και παρουσιάζονται επιπλέον συμπτώματα, όπως:

• Πόνος στη νεφρική χώρα (συνήθως ετερόπλευρα)
• Πυρετός συχνά με ρίγος
• Αδυναμία, καταβολή
• Ναυτία και έμετος
• Σύγχυση ειδικά σε ηλικιωμένα άτομα

Επιπλέον, ο ασθενής μπορεί να παρατηρήσει αλλαγές κατά την ούρηση, όπως:

• Αίμα στα ούρα (αιματουρία)
• Θολά  και δύσοσμα ούρα
• Πόνος κατά την ούρηση

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν πυελονεφρίτιδα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μικρόβια που προκαλούν την πυελονεφρίτιδα είναι τα ίδια που προκαλούν τις απλές ουρολοιμώξεις (Ε. Coli, Klebsiella κ.ά.). Σπάνια, μπορεί άλλα μικρόβια, που συνήθως εντοπίζονται στο δέρμα, να αποικήσουν μέσω του αίματος τον νεφρό και να προκαλέσουν πυελονεφρίτιδα.

Υπάρχουν κάποιες καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξει κάποιος πυελονεφρίτιδα, όπως:

• Παθήσεις που εμποδίζουν την ομαλή ροή των ούρων ή προκαλούν υπολειπόμενο ούρων. Οι πιο συχνές παθήσεις είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, η λιθίαση του ουροποιητικού ή κάποια μάζα στην κοιλιά και στην πύελο.
• Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, οι οποίοι είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη λοιμώξεων.

Πώς γίνεται η διάγνωση της πυελονεφρίτιδας;

Το ιστορικό και η κλινική εξέταση θα βοηθήσουν τον γιατρό να κάνει τη διάγνωση της πυλεονεφρίτιδας. Σημαντική είναι, επίσης, η αξιολόγηση της γενικής κατάστασης του ασθενούς (αρτηριακή πίεση, σφύξεις, ρίγος). Στη συνέχεια, ο γιατρός σας θα σας συστήσει κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις, όπως:

• Γενική και καλλιέργεια ούρων που θα αναδείξουν το μικρόβιο, το οποίο προκάλεσε την λοίμωξη
• Γενική αίματος
• Καλλιέργεια αίματος για τον αποκλεισμό επέκτασης της λοίμωξης στο αίμα
• Υπερηχοτομογράφημα νεφρών, που μπορεί να αποκαλύψει αν υπάρχει παρεμπόδιση στη ροή των ούρων, λιθίαση του ουροποιητικού ή σχηματισμός αποστήματος.
• Αξονική τομογραφία, η οποία δίνει παρόμοιες πληροφορίες με το υπερηχογράφημα αλλά με μεγαλύτερη λεπτομέρεια

Οι παραπάνω εξετάσεις, εκτός από τη συμβολή τους στη διάγνωση της πυελονεφρίτιδας, έχουν σημαντικό ρόλο και στην αποκάλυψη των αιτιών που την προκαλούν.

Ποια είναι η θεραπεία της πυελονεφρίτιδας;

Η πυελονεφρίτιδα είναι μία σοβαρή λοίμωξη. Για τη θεραπεία της, χρειάζεται πάντα να χορηγηθούν αντιβιοτικά, τουλάχιστον για 2 εβδομάδες. Ανάλογα με τη γενική κατάσταση του ασθενή, ο γιατρός θα κρίνει αν μπορούν να χορηγηθούν από το στόμα ή αν χρειαστεί νοσηλεία και ενδοφλέβια χορήγηση. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου, εκτός από  τη χορήγηση των αντιβιοτικών, θα χρειαστεί και κάποια επεμβατική πράξη για την αντιμετώπιση του αιτίου. Πάντως, αυτή αποφεύγεται, όσο υπάρχει η ενεργός φλεγμονή.

Σε περίπτωση όπου υπάρχει κάποιο εμπόδιο (π.χ. λίθος στον ουρητήρα), ο γιατρός θα πρέπει να παρέμβει, ώστε να αποκαταστήσει την ομαλή αποχέτευση των ούρων από το νεφρό. Αυτό μπορεί να γίνει, αν τοποθετηθεί ένα σωληνάκι μέσω της κύστης που να φτάνει μέχρι το νεφρό (Pig-Tail). Το σωληνάκι μπορεί να εισαχθεί και διά μέσου του δέρματος μέσω μιας ειδική βελόνας (διαδερμική νεφροστομία).

Εξαιρετικά σπάνια, η κατάσταση του ασθενή μπορεί να επιβαρυνθεί πολύ (ανοσοκατασταλμένοι, σακχαροδιαβητικοί), ώστε να χρειαστεί υποστήριξη στη μονάδα εντατικής θεραπείας.

Τι είναι  η χρόνια πυελονεφρίτιδα;

Είναι μία σπάνια πάθηση, η οποία συνήθως σχετίζεται με συγγενείς ανωμαλίες που συνυπάρχουν στα νεφρά. Εμφανίζεται από την παιδική ηλικία, και οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις έχουν ως αποτέλεσμα την προοδευτική βλάβη των νεφρών και τον σχηματισμό ουλών. Αν δεν υπάρξει σωστή αντιμετώπιση, η χρόνια πυελονεφρίτιδα μπορεί να προκαλέσει μέχρι και νεφρική ανεπάρκεια. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης, μπορεί ο γιατρός να χορηγήσει ειδικά αντιβιοτικά (χημειοπροφύλαξη) για μεγάλο χρονικό διάστημα (3-12 μήνες).